اگر براي خريد قابلمه ماه‌ها وقت بگذاريد و با سردرگمي ده‌ها نوع قابلمه موجود در بازار را بررسي کنيد، به شما خرده‌اي نمي‌گيريم. بعضي‌ها به شما استفاده از قابلمه‌هاي سنتي مسي را توصيه مي‌کنند و احتمالا بعضي ديگر مي‌گويند وقت مدرن شدن و استفاده از قابلمه‌هاي تازه وارد سراميکي رسيده است.
اما براي شمايي که هم به سلامت غذاي‌تان اهميت مي‌دهيد و هم مي‌خواهيد ظاهر غذايي که ساعت‌ها براي پختنش وقت گذاشته‌ايد زيبا باشد، انتخاب قابلمه مناسب به سادگي شنيدن اين توصيه‌ها نيست.
براي انتخاب بهترين گزينه‌اي که نياز شما را تامين مي‌کند، پيشنهاد مي‌کنيم راهنماي ما را بخوانيد. در اين مطلب به شما مي‌گوييم بهتر است هر قابلمه را در چه شرايطي و به چه شکلي استفاده کنيد.
قابلمه تفلون سرطان‌زاست؟
گرچه زماني قابلمه‌هاي تفلون محبوب‌ترين نوع قابلمه به‌شمار مي‌رفتند، اما با سر زبان افتادن شايعه سرطان‌زا بودن‌شان خيلي زود طرفداران خود را از دست دادند. از آنجا که ظروف تفلون نچسب هستند، کار کردن با آنها بسيار راحت است همچنين شست‌وشو و تميز کردن‌شان هم دردسري ايجاد نمي‌کند و برخلاف قابلمه‌هاي چدني و مسي، وزن سبکي هم دارند؛ همين بهانه‌ها به اضافه سبکي اين قابلمه‌ها و قيمت مناسب‌شان باعث شده هنوز هم بسياري از خانم‌ها سراغ قابلمه‌هاي تفلون بروند.مه تفلون سرطان‌زاست؟ قابلمه,راهنماي خريد,سرطان,قابلمه تفلون,قابلمه تفلون کوير,قابلمه تفلون زرساب,قابلمه تفلون ايراني,قابلمه تفلون عروس,قابلمه تفلون تفال,قابلمه تفلون تابان,قابلمه تفلون خارجي,قابلمه تفلون سوخته,قابلمه تفلون دسيني,نگهداري و نظافت لوازم خانگي
اما قابلمه‌هاي تفلون در مقايسه با قابلمه‌هاي استيل، آلومينيومي و... انتخاب‌هاي مطمئني محسوب نمي‌شوند، چراکه معمولا در تهيه ظروف تفلون از کادميوم استفاده مي‌شود که از فلزات سنگين است به‌ويژه در ظروفي که استاندارد نباشند، ميزان اين فلز بيشتر است. اين ماده به مرور وارد غذا مي‌شود و احتمال سرطان، کوتاهي قد و ضايعات پوستي را افزايش مي‌دهد. همچنين در سنتز هموگلوبين دخالت مي‌کند و کم‌خوني را به همراه مي‌آورد.
ازسوي ديگر بعضي مردم بعد از اينکه مي‌بينند کف نچسب قابلمه‌هاي تفلون بر اثر استفاده نامناسب خراب شده، با مراجعه به مراکزي اين قابلمه‌ها را دوباره بازسازي مي‌کنند اما بازسازي تفلون، ايمني چنداني ندارد. قابلمه‌هاي تعمير شده، هيچ‌وقت مانند روز اول نمي‌شوند و از آنجا که زودتر از قبل آسيب مي‌بينند، مواد مضرشان را هم زودتر به غذاي شما وارد مي‌کنند. بايد بدانيد امروزه استفاده از ظروف تفلون در بسياري از کشورهاي اروپايي تقريبا منسوخ شده است.
اگر قابلمه تفلون کاملا سالم و بدون خش باشد:
- در برابر حرارت‌هاي متوسط تا بالا مقاوم است.
- براي پخت‌وپزهاي طولاني و سرخ کردن مناسب است.
- شست‌وشو و استفاده از آن آسان است.
- بهدليل سطح نچسبش مصرف روغن را پايين مي‌آورد.
قابلمه چدن زود خراب مي‌شود؟
چدني‌ها (که ترکيبي از آهن و کربن هستند)، عمر بالايي دارند. اين ظروف مناسب براي پخت طولاني با دماي متوسط تا بالا هستند و اگر فاقد آلومينيوم باشند، گزينه مناسبي براي پخت‌وپز محسوب مي‌شوند. اين قابلمه‌ها به‌طور يکسان حرارت را پخش مي‌کنند و بهدليل مقاومت‌شان در برابر دماي بالا براي سرخ کردن، پختن يا حتي در فر قرار دادن بسيار مناسب هستند. البته بايد بدانيد که اکثر قابلمه‌هايي که امروزه با نام قابلمه چدن در بازار به فروش مي‌رسند، در واقع چدن نيستند بلکه از جنس آلومينيوم خشکند که با دستگاه‌هايي خاص در قالب تزريق مي‌شوند و روي آنها تفلون يا سراميک مي‌کشند که تشخيص اين قابلمه‌هاي تقلبي کار سختي نيست و آنها برخلاف چدن‌هاي واقعي که بسيار سنگين هستند، وزن سبکي دارند.
يک تابه بزرگ چدن حدود چهار کيلوگرم وزن دارد اما اگر بخواهيد يک سرويس استيل يا تفلون را به خانه بياوريد، احتمالا بايد چنين وزني را تحمل کنيد. قابلمه‌هايي که آلومينيومي و روکش شده‌اند، از نظر سلامت با ظروف تفلون تفاوتي ندارند و بايد همان ملاحظاتي که درمورد قابلمه‌هاي تفلون وجود دارد، درمورد آنها هم رعايت کرد. در زمان استفاده از ظروف چدني، بايد ريزه‌کاري‌هايي را رعايت کنيد تا دوام قابلمه‌هاي‌تان بيشتر شود. اول اينکه قبل از استفاده بايد چند دقيقه‌اي آنها را روي حرارت بگذاريد تا گرم شوند. براي آنکه از گرم‌شدن کافي ظرف مطمئن شويد، مي‌توانيد قطره‌اي آب داخل آن بريزيد و اگر به سرعت تبخير شد، يعني ظرف گرم شده است. درصورتي که ظروف چدني اول گرم شوند، موادغذايي به آنها نخواهد چسبيد.
دوم اينکه در ظرف چدني‌اي که هنوز استفاده نشده، نبايد آب به مدت طولاني بماند زيرا باعث مي‌شود زنگ بزند. سوم، براي شست‌وشوي چدن از ابر استفاده کنيد زيرا سيم ظرفشويي باعث خراشيدگي و آسيب آن مي‌شود و چهارم اينکه بعد از اتمام پخت، ماده‌غذايي را از درون ظروف چدني خارج کنيد تا اکسيد نشود. در ضمن در ظروف چدني فاقد روکش نبايد مواد اسيدي مثل آبليمو يا سس گوجه‌‌فرنگي ريخت.
اگر قابلمه چدن‌تان اصل باشد:
- عمر طولاني دارد و در برابر حرارت مقاوم است.
- شست‌وشويش آسان است.
- بيشتر از بسياري از قابلمه‌ها سلامت شما را تامين مي‌کند.
- با محيط زيست سازگار است.
- کمي گران است.
قابلمه‌هاي استيل غذا را مي‌سوزانند؟
قابلمه‌هاي استيل از همه قابلمه‌هاي ديگر بهداشتي‌ترند و دوست‌دار سلامت هستند چراکه ظروف استيل زنگ نمي‌زنند و هيچ‌گونه واکنشي به مواد غذايي نمي‌دهند اما يک مشکل اساسي دارند؛ اينکه حرارت را مستقيم انتقال مي‌دهند. يعني وقتي يک قابلمه استيل روي حرارت قرار مي‌گيرد، غذا سريع در آن مي‌سوزد چون بلافاصله حرارت آتش را منتقل مي‌کند به‌طوري که دماي اين سوي قابلمه که روي آتش قرار گرفته و آن سو که غذا درونش قرار دارد، سريع يکي مي‌شود. در نسل‌هاي جديد ظروف استيل براي اينکه اين مشکل را حل کنند از ترکيبات آلومينيوم يا مس در جدار خارجي کف ظروف استفاده کرده‌اند تا مشکل انتقال حرارت حل شود. سرويس قابلمه
قابلمه‌هاي استيل بيشتر براي پخت انواع خورش و غذاهاي آبدار مناسبند. البته در نسل‌هاي جديد اين قابلمه که در بالا به آنها اشاره شد، مي‌توانيد برنج يا حتي ماکاروني هم بپزيد و ته‌ديگ هم داشته باشيد. نکته مهم هنگام استفاده از قابلمه‌هاي استيل تنظيم درجه حرارت است. اگر عجله نکنيد و با حوصله شعله گاز را در حد کم نگه داريد نتيجه کارتان خوب مي‌شود. از طرف ديگر، مرغوبيت قابلمه‌اي که انتخاب مي‌کنيد هم در اين موضوع تاثير خواهد گذاشت. قابلمه‌هايي که برندي معتبرتر و البته قيمتي بالاتر دارند، کفي چند لايه دارند و به همين دليل ديرتر غذا در آنها ته مي‌گيرد. با اين وجود اگر غذاي شما ته گرفت و قابلمه تغيير رنگ داد با کمي سرکه مي‌توانيد آن را مثل روز اولش تميز کنيد.
اگر قابلمه استيل‌تان مرغوب باشد:
- سالم‌ترين نوع قابلمه است.
- سبک بوده و استفاده از آن آسان است.
- مواد شيميايي را به غذاي شما وارد نمي‌کند.
- عمر طولاني دارد، رويه آن کنده نمي‌شود و زنگ نمي‌زند.
قابلمه سراميک مسموم‌تان مي‌کند؟
شايد بتوان گفت که ظروف سراميکي جديدترين، پيشرفته‌ترين و بهترين نوع ظروف آشپزخانه هستند و تا زماني‌که کاملا سالم و بدون خراشيدگي و ساييدگي باشند، مي‌توان بدون هيچ نگراني‌اي از آنها استفاده کرد. علاوه بر آن مقاومت اين ظروف و ويژگي‌هاي انتقال حرارت‌شان، آنها را در گروه يکي از برترين ظروف آشپزخانه قرار مي‌دهد.
به ظروف سراميکي، ظروف اکولوژيک يا سبز گفته مي‌شود. اين روکش نچسب، دقيقا مثل تفلون است با اين تفاوت که حاوي ترکيبات مضر موجود در تفلون نيست. روکش‌هاي سراميکي در مقابل فرسايش و خوردگي، خراشيدگي و ساييدگي تا حدي مقاوم هستند اما وقتي آسيب ديدند، چون جنس زيرين آنها آلومينيوم است، احتمال آلوده و مسموم شدن موادغذايي پخته شده درون آنها بالاست و بايد کنار گذاشته شوند. قيمت ظروف سراميکي بالاتر از ساير ظروف پخت است به همين دليل بايد در نگهداري آنها دقت فراوان داشت تا آسيب نبينند. البته طول عمر روکش سراميکي به نحوه استفاده از ظرف، ميزان استفاده و نحوه شست‌وشوي آن هم بستگي دارد.
قابلمه‌هاي سراميک:
- مواد سرطان‌زا را به بدن‌تان وارد نمي‌کنند
- در استفاده از آنها بايد کمي ظرافت به خرج دهيد.
- حرارت را به بهترين شکل پخش و منتقل مي‌کنند.
- کمي گران هستند و عمرشان هم کوتاه است.
قابلمه آلومينيومي همان قابلمه رويي است؟
برخلاف تصور عموم و اسم ظروف رويي به‌طور عمده جنس اين قابلمه‌ها از آلومينيوم است و براي سلامت انسان ضرر دارد.
1. اگر جنس اين ظروف از روي بود که جاي خوشبختي بود، چون در آن صورت کمي از آن وارد غذا و جذب بدن مي‌شد.
2. روي براي بدن بسيار مفيد است اما نگهداري مواد غذايي ترش اسيدي يا شور در ظروف آلومينيومي يا طبخ غذا در اين ظروف موجب خروج آلومينيوم از ظرف و ورود آن به غذا مي‌شود
3. يبوست، اختلالات گوارشي، پوکي استخوان و آلزايمر از مهم‌ترين عوارض ناشي از مصرف آلومينيوم هستند
4. استفاده از اسيدهاي خوراکي مثل سرکه، آبليمو و آبغوره در غذا موجب افزايش آزاد شدن يون‌ها مي‌شود
5. قابلمه‌هاي آلومينيومي ارزان و سبک هستند و حرارت را يکنواخت و سريع پخش مي‌کنند، اما در برابر ضربه حساس‌اند و به سرعت تغيير شکل مي‌دهند
6. در مجموع اگر براي سلامت خود ارزش قائل هستيد، ظروف آلومينيومي يا چدن‌هاي حاوي آلومينيوم تهيه نکنيد
قابلمه‌هاي مسي هنوز هم قابل استفاده هستند؟
مس يکي از گران‌ترين فلزاتي است که در ساخت ظروف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. مهم‌ترين ويژگي ظروف مسي آن است که حرارت را به‌خوبي و به‌طور يکسان پخش مي‌کند. معمولا از ظروف مسي براي تهيه مربا استفاده مي‌کنند. مس قرمز به مرور زمان در مجاورت هوا اکسيد مي‌شود (رطوبت موجود در هوا يکي از عوامل تسريع کننده اکسيد مس است) و به سبز خاکستري مي‌گرايد. مسي که به اين رنگ درآمده، براي سلامت مضر است.
ورود مقادير بالاي مس به بدن خطرناک است به همين دليل معمولا داخل مس را با فلز ديگري ازجمله قلع يا نيکل مي‌پوشانند تا از ورود مس به داخل غذا جلوگيري شود. مس به‌راحتي به مواد غذايي اسيدي مانند آبليمو، آبغوره، سرکه همچنين مواد غذايي شور واکنششان مي‌دهد و مي‌تواند سبب ايجاد طعم فلزي در غذا شود. به‌تازگي ظروف مسي با اينوکس روکش مي‌شوند که نگهداري‌اش ساده‌تر و استفاده آن سالم‌تر است.
قابلمه لعابي به چه درد مي‌خورد؟
روکش‌هاي لعابي معمولا روي ظروفي از جنس سراميک يا چدن کشيده مي‌شوند. نگهداري اين ظروف راحت است و مي‌توان براي پخت غذاهايي که به حرارت بالا نياز دارند، از آنها استفاده کرد. متاسفانه لعاب هم مانند تفلون اگر در شرايط استاندارد تهيه نشود، مي‌تواند حاوي ترکيب‌هاي سمي ازجمله سرب، کادميوم، آرسنيک و پيگمنت‌هاي رنگي شيميايي باشد. طول عمر روکش لعابي محدود است و بر اثر ضربه و تغيير حرارت ناگهاني از بين مي‌رود.
هنگام شست‌وشوي اين ظرف‌ها نبايد از سيم استفاده کرد و اگر ترک بردارند، بايد کنارشان گذاشت. اين قابلمه‌ها بيشتر براي طبخ غذهاي آبدار به کار مي‌روند و نمي‌توانيد داخل اين قابلمه‌ها برنج بپزيد يا حتي غذاهاي جامد را دوباره گرم کنيد. اين قابلمه‌ها مي‌توانند براي نگهداري انواع مواد غذايي (البته به جز مواد اسيدي) در يخچال مناسب باشند.
نکاتي که قبل تهيه قابلمه بايد بدانيد
- قابلمه‌هاي تفلون در مقايسه با قابلمه‌هاي استيل، آلومينيومي و. . . انتخاب‌هاي مطمئني محسوب نمي‌شوند چراکه معمولا در تهيه ظروف تفلون از کادميوم استفاده مي‌شود که از فلزات سنگين است. اين ماده به مرور وارد غذا مي‌شود و احتمال سرطان، کوتاهي قد و ضايعات پوستي را افزايش مي‌دهد.
- قابلمه‌هاي چدن عمر بالايي دارند. اين ظروف مناسب براي پخت طولاني با دماي متوسط تا بالا هستند و اگر فاقد آلومينيوم باشند، گزينه مناسبي براي پخت و پز محسوب مي‌شوند. اين قابلمه‌ها به‌طور يکسان حرارت را پخش مي‌کنند و به دليل مقاومت‌شان در برابر دماي بالا براي سرخ کردن، پختن يا حتي در فر قرار دادن بسيار مناسب هستند.
- قابلمه‌هاي استيل از همه قابلمه‌هاي ديگر بهداشتي‌ترند چراکه زنگ نمي‌زنند و هيچ‌گونه واکنشي نسبت به مواد غذايي نشان نمي‌دهند اما يک مشکل اساسي دارند؛ اينکه حرارت را مستقيم انتقال مي‌دهند؛ يعني وقتي يک قابلمه استيل روي حرارت قرار مي‌گيرد، غذا سريع در آن مي‌سوزد. قابلمه‌هاي استيل بيشتر براي پخت انواع خورش و غذاهاي آبدار مناسبند.
- قابلمه‌هاي سراميکي جديدترين، پيشرفته‌ترين و بهترين نوع ظروف آشپزخانه هستند که تا زماني‌که کاملا سالم و بدون خراشيدگي و ساييدگي باشند، مي‌توان با خيال راحت و بدون هيچ نگراني از آنها استفاده کرد.
- قابلمه‌هاي آلومينيومي براي سلامت انسان ضرر دارند. نگهداري مواد غذايي ترش اسيدي يا شور در ظروف آلومينيومي يا طبخ غذا در اين ظروف موجب خروج آلومينيوم از ظرف و ورود آن به غذا مي‌شود. يبوست، اختلالات گوارشي، پوکي استخوان و آلزايمر از مهم‌ترين عوارض ناشي از مصرف آلومينيوم است.
- قابلمه‌هاي مسي حرارت را به خوبي و به‌طور يکسان پخش مي‌کند و معمولا از آنها براي تهيه مربا استفاده مي‌شود.
- قابلمه‌هاي لعابي بيشتر براي طبخ غذهاي آبدار به کار مي‌روند و نمي‌توان داخل آنها برنج پخت. اين قابلمه‌ها مي‌توانند براي نگهداري انواع مواد غذايي (البته به جز مواد اسيدي) در يخچال مناسب باشند.
مجله سيب سبز