ظروف استیل

سرويس قابلمه- اين ظروف از تركيب آلياژي آهن با ساير فلزات تهيه مي‌شوند. با تركيب کردن آهن و ديگر فلزات، مقاومت و دوام ظروف آهني حاصله (که اکنون استيل نام مي گيرد)، افزايش مي يابد و ظروف استيل را ظروفي مقاوم در برابر آسيب‌ها و خوردگي‌هاي رايج در ظروف آهني تبديل مي‌كند. در واقع اين ظروف تاحدودي سبك‌تر و بسيار مقاوم‌تر از ظروف آهني مي‌باشند. برخي از فلزاتي كه براي تركيب كردن با آهن مورد استفاده قرار مي‌گيرند عبارتند از: كروم، نيكل، موليبدن و تيتانيوم. اين فلزات مقاومت ظروف استيل را افزايش مي‌دهند و آنها را در مقابل آسيب ناشي از حرارت بالا، خراشيده و ساييده شدن مقاوم مي‌سازند، اما انتقال حرارت را در اين نوع از ظروف تاحدودي كاهش مي‌دهند. علاوه بر انتقال حرارتي کمتر، چسبيدن مواد غذايي به اين ظروف نيز بعنوان دومين مشکل شناخته مي شود. براي رفع اين دو مشكل توصيه مي‌شود هنگام پخت غذا به طور مرتب ماده غذايي در آن به هم خورده و مخلوط شود تا تمامي ‌غذاي درون ظرف در معرض حرارتي مناسب براي پخت كامل قرار گيرد.

غذاهاي اسيدي كه در تماس با ظروف استيل ضد زنگ هستند كروم را از ظرف برداشت مي‌كنند. مسموميت با كروم به علت حالت اكسيداتيو اين عنصر خصوصا در فرم IV مي‌باشد. كروم III نسبت به فرم IV ايجاد مسموميت كمتري مي‌كند (زيرا خيلي كم جذب مي‌شود). مطالعات اخير انجام شده بر انواع مكملهاي كروم III نشان داده اند که:
- پيكولينات كروم و اسيد پيكولينيك در موش‌ها خاصيت موتاژني داشته‌اند.
- نيكوتينات كروم و كلرايد كروم در موش‌ها خاصيت موتاژني نداشته‌اند.
- كلرايد كروم و تركيبات شلاته كروم در انسان خاصيت سمي نداشته‌اند.
كروم IV به علت قدرت اكسيداتيو بالا براي انسان مضر مي‌باشد. خوشبختانه برخي از غذاها (آب پرتقال) و مواد موجود در دستگاه گوارش قدرت تبديل اين کروم به نوع III را دارند. كروم IV مي‌تواند در انسان سرطان ريه ايجاد كند. پخت و پز در ظروف استيل ضد زنگ از عمده‌ترين منابع آلوده‌كننده به اين عنصر مي‌باشند. بنابراين توصيه مي‌شود از اين گونه ظروف کمتر استفاده شده و بجاي آن از ظروف چدني براي پخت و پز استفاده شود.

اين گروه از ظروف نيز همانند ساير ظروف فلزي در تماس طولاني‌مدت با برخي مواد غذايي، تغييراتي را در تركيب آن ماده غذايي به وجود آورده و يا بعضي مواد غذايي موجب رهاسازي يون‌هاي فلزي از اين ظروف شود و اين يون‌ها وارد غذا مي شوند. به همين دليل توصيه مي‌شود هيچگاه از اين ظروف براي نگهداري طولاني مدت غذاهايي كه تركيبي اسيدي دارند و يا نمك‌سود شده‌اند و با افزايش ميزان نمك براي مدت طولاني نگهداري مي‌شوند، استفاده نكنيد.

خريد ظروف استيل:
در هنگام خريد اين ظروف بايد به چند مورد زير توجه نمود:
1) تا حد امكان در هنگام خريد، محصولات شركت‌هاي معتبر را در اولويت خريد خويش قرار دهيد.
2) صاف و صيقلي بودن كف ظرف را به دقت بررسي نماييد. پس از مدتي بكارگيري اين ظروف و استفاده از وسايل فلزي براي برداشت غذا از اين ظروف، اين كف صاف و صيقلي آسيب خواهد ديد. هرچه در ابتدا تعداد و ميزان اين آسيب‌ها به ديواره در تماس با غذاي ظرف كمتر باشد، از نظر بهداشت مواد غذايي بهتر خواهد بود.
3) دسته‌ها و دستگيره‌هاي ظروف پخت غذا اهميت خاصي دارند. هنگام خريد اين ظروف به نصب مناسب، جنس دسته‌ها و جنس پيچ يا پرچ‌هايي كه براي اتصال به ظرف به كار رفته‌اند و در برخي موارد ممكن است با ماده غذايي نيز در تماس قرار گيرند، توجه كنيد.